Sur İçinde Kayıp Zamanlar

• Yayın Hakkında
• Özellikler
• Yorumlar
• İlave Dosyalar
• Satış/Tedarik

Kapat

---

  1) Kalimera Fener Şalom Balat
  1950'li 1960'lı yıllarda Unkapanı'ndan Ayvansaray'a kadar uzanan Haliç
  kıyısındaki tarihi semtlerde halen mahalle yaşamı hüküm sürüyordu. Ve de bu
  semtlerin kadim Hıristiyan ve Yahudi cemaatlerinin, Müslüman komşuları ile
  birlikte yüzyıllarca yan yana yaşayarak yarattıkları Kozmopolit İstanbul
  Kültürü son demlerini yaşıyordu. Bu kitap bu semtlerde artık kaybolan o
  kozmopolit yaşamın son dönemlerine bir yolculuk kitabıdır.
  Acı olan bir şey varsa, o da, bu şehrin kültüründe yüzyıllardan beri çok önemli
  bir yer tutan gayrimüslimlerin yani Rum, Ermeni ve Yahudilerin, devletin
  ‘Türkleştirme Politikası' neticesinde uğradıkları haksızlıklar ve yaşadıkları
  korkular nedeniyle bu şehri terk etmeleri, daha doğrusu terk ettirilmeleriydi.
  Onlar bu şehirde hâkim olan mahalle kültürünün ve kozmopolit yaşamın
  ayrılmaz birer parçası ve şehrin renkleriydiler. Onların sayıları azalınca
  İstanbul'un kozmopolit kültürü öksüz kalmıştı. Oysa bu kozmopolit kültür,
  yüzlerce yıllık bir yaşam birlikteliğinin ürünüydü. Bu kültür İstanbul'a Doğu
  Roma, Bizans ve Osmanlı dönemlerinden kalan tarihi bir mirastı.
  ...ve benim kuşağım İstanbul'da ki bu kozmopolit kültürün ve mahalle
  yaşamının son tanıklarıydı.
  2)Nefs-i İstanbul
  Bir zamanlar İstanbul'da farklı diller konuşan, farklı dinlere ve etnik kökenlere
  mensup kadim İstanbul cemaatlerinin yüzyıllarca birlikte yaşayarak oluşturdukları kozmopolit bir yaşam kültürü hakimdi. 1960'lı yılların sonlarına
  kadar Suriçi'nde varlığını sürdüren bu kozmopolit yaşam kültürü, Bizans'tan
  Osmanlı'ya, Osmanlı'dan da Cumhuriyet'e miras kalan bir kültürel sürekliliğin
  eseriydi.
  Çocukluğumun ve gençliğimin geçtiği 1950'li 60'lı yıllarda İstanbul denince
  akla Nefs-i İstanbul yani etrafı surlarla çevrili Tarihi Yarımada da yer alan
  tarihi semtler gelirdi. İstanbul'a gelinir, İstanbul'dan gidilirdi. Suriçi'ndeki bu
  tarihi semtlerin hepsinin kendine has bir kimliği vardı. Haliç kıyısında ağırlıklı
  olarak Rumlar ve Yahudiler, Marmara kıyısında Ermeniler, Rumlar ile az
  miktarda Bulgarlar, Süryaniler yerleşiktiler. Sultanahmet'ten Şehzadebaşı'na
  kadar uzanan ve burada iki kola ayrılarak devam eden İstanbul'un tek düz
  aksı üzerindeki tarihi semtlerde ise ağırlıklı olarak Müslümanlar yaşardı.
  İstanbul'un sokaklarında Türkçenin yanı sıra Ermenice, Rumca ve Ladino
  denilen Yahudi İspanyolcası konuşulur, kimse bu dilleri ve dinleri
  yadırgamazdı. Çünkü onlar bu kentin yerlileriydi, öteki değillerdi.
  ....Bugün hayal bile edilebilmesi mümkün olmayan bu kozmopolit yaşam
  kültürü içinde yetişen son kuşak benim kuşağımdı.
  3)Parev Kumkapı KalimeraSamatya
  Dünyanın en eski ve en güzel kentlerinden birisi olan İstanbul'un geçmişine
  damgasını vuran Hıristiyan ve İslam kültürü, bu tarihi kentte kültürel
  devamlılık ve etkileşim içinde çok dilli, çok dinli ortak bir yaşam kültürü
  yaratmıştı. Kent sakinlerinin yüz yıllar boyunca sürdürdükleri bu birlikte
  yaşam kültüründe bir tek ibadet şekilleri ve dini gelenekler farklıydı.
  İstanbul'un tarihi semtleri bu kozmopolit yaşam kültürünün bir ürünü olarak
  ortaya çıkmıştı. Sur içinde üç farklı bölgede biçimlenen bu tarihi semtlerdeki
  mahalle yaşamına dayalı kozmopolit yaşam kültürü, 1960'lı yılların sonlarına
  kadar sürdü. Bu yaşam kültürünün son tanığı benim kuşağımdı. Bugün
  tahayyül bile edilmesi zor olan o renkli dönemin bir tanığı olarak, sur içinde
  artık kaybolan mahalle yaşamına dayalı kozmopolit kültürü anlatmak doğup
  büyüdüğüm bu tarihi kente bir vefa borcuydu. İstanbul Üçlemesi olarak
  hazırladığım Kalimera Fener Şalom Balat, Nefs-i İstanbul ve Parev Kumkapı
  KalimeraSamatya kitaplarımla kent kültürüne küçük bir katkı yapabildiysem
  ne mutlu bana.
  4) Eugeniu'dan Eminönü'ne
  Çocukluk ve gençlik yıllarımın geçtiği 1950'lerde 60'larda İstanbul denince
  akla Tarihi Yarımada yani sur içi gelirdi. Sur içindeki tarihi semtlerin hepsinin
  kendine has bir kimliği vardı. Bir buçuk milyonluk bir nüfusa sahip olan İstanbul'un o masum yıllarında İstanbullular gündelik temel ihtiyaçlarını
  mahalle bakkalından, semtin kasap, manav, balıkçı ve fırın gibi küçük
  esnafından temin ederlerdi. Süpermarketlerin, AVM'lerin henüz hayatımıza
  girmediği o yıllarda büyük ihtiyaçlar için Eminönü'ne gidilir,. Mısır Çarşısı'nda
  Tahtakale'de, Mahmutpaşa ve Sultanhamam çarşılarında alış veriş yapılırdı.
  Eminönü liman bölgesinin yer aldığı Sirkeci'den Unkapanı'na kadar uzanan ticari bölge yüz
  yıllar boyunca İstanbul halkının ihtiyaç duyduğu iaşenin, temel tüketim mallarının, yaş ve kuru
  gıda maddelerinin dışardan getirildiği, depolandığı, satıldığı, pazarlandığı bölgeydi. İstanbul
  ticaretinin kalbi yüz yıllar boyunca burada atmıştı. Eminönü'ndeki çarşılarda